Eind december hebben wij een huttentocht gelopen in de winterse Vogezen. In deze vierdelige serie nemen we jullie mee met onze ervaringen. Dit blog is deel 1/4: de voorbereiding.

Wildkamperen is iets wat we al jaren doen en we verleggen daarbij steeds onze grenzen. We zijn steeds opzoek naar nieuwe avonturen en nieuwe uitdagingen. De rode draad van onze trips is dat we het liefste in de natuur zijn, zo basic mogelijk en zo vrij mogelijk. Sinds het onzalige besluit van Staatsbosbeheer om de Paalkampeerplaatsen te sluiten is Paalkamperen niet langer toegestaan in Nederland. In België zijn veel locaties gesloten vanwege de Covid-19 pandemie, locaties die nog wel open zijn moeten vooraf gereserveerd worden. Natuurlijk is dit prima voor personen die een lange afstandsroute afleggen en verzekerd willen zijn van een overnachtingsplaats in de natuur. Maar voor wie een meer outdoor gevoel wenst op te zoeken zorgt het reserveringssysteem er toch een beetje voor dat de spontaniteit eraf is. Vanuit onze stichting werken we hard aan alternatieven voor het Paalkamperen in Nederland. Tot die tijd moet ieder z’n weg zien te vinden. Tijdens het kampvuur wordt er vaak gesproken over mooie reizen en outdoor verhalen. Natuurlijk wordt het een en ander dan een beetje aangedikt. Zo’n verhaal dat steeds terug kwam was de wens om een huttentocht te gaan lopen. Het werd dus hoogtijd om dit eens te gaan organiseren. Maar wat zijn de mogelijkheden? En wat is er op dit moment toegestaan vanwege de coronapandemie? We hadden voor onszelf een aantal kaders van wat we wel wilden en wat absoluut niet;

Wel:
+ onbemande hutten
+ geen mogelijkheid tot reservatie
+ midden in de natuur, geen menselijke omgevingsgeluiden
+ in de winterperiode zodat het minder druk is tijdens het hiken
+ meerdaags (4 dagen)

Niet:
– Groepsreizen of de ‘bekende trails’
– Niet vliegen, maar met de auto bereikbaar (dit ivm het ineens geconfronteerd kunnen worden met vliegbeperkingen)
– Luxe hutten met elektriciteit

Het gebied (3 maanden vooraf)
Omdat we slechts vier dagen weg gingen zochten we een gebied wat in een dag te rijden was. Daarnaast moest het natuurlijk voldoen aan de bovenstaande eisen. Na een online zoektocht kwamen we uit bij de Zuidelijke Vogezen / Jura in Frankrijk. De afwegingen die hierin meespeelden waren onder andere de corona restricties (gunstige in- en uitreisvoorwaarden), bekendheid met het gebied (Bas was er op vakantie geweest), en te bereizen met de auto. Nu we het gebied (wat nog steeds erg groot is) vastgesteld hadden, gingen we opzoek naar de hutten.

De hutten (2 maanden vooraf)
Voorop gesteld wilde we graag een aantal dagen lopen in een bergachtige omgeving. Het liefste in de sneeuw want dan is de kans dat je wandelaars tegenkom minimaal, zeker als je verder de bergen in loopt. En zo begon de zoektocht.
Door online heel veel te lezen kwamen we er achter dat er diverse forums zijn waar ervaringen en locaties uitgewisseld worden. Veel van deze forums zijn in het Frans. Dat is op zich geen probleem, een groter probleem bleek de mogelijkheid om te checken of de hutten nog bestonden of niet. Want hoe betrouwbaar zijn  deze forums? Onze ervaring is dat dit een gok blijft, daarom zochten we bij elke locatie ook een uitwijklocatie op. Deze uitwijklocatie kon gebruikt worden in het geval dat de hut niet toegankelijk zou zijn. Dit kan omdat de hut al vol is met andere hikers, maar ook omdat het weer tegen zit en je simpelweg de afstand niet kunt afleggen die je vooraf gepland had.  Dat maakt het maken van een route direct een stuk lastiger. We wilden 4 dagen weg zijn, dat betekend dus 3 overnachtingslocaties. De route moest dus 3 punten bevatten die in een driehoek te lopen zouden zijn. Met andere woorden: we moesten weer bij onze beginlocatie uit zien te komen. Vind eerst maar eens drie hutten die daar aan voldoen, om vervolgens meerdere uitwijklocaties toe te voegen. Een lastige klus waar velen uren werk in zitten. Omdat we eind december gingen lopen wilden we daarnaast graag dat de drie hutten een houtkachel hadden zodat we na een dag lopen onze kleren konden drogen en daarnaast lekker bij het vuur konden zitten.

Er zijn pakweg drie categorieën berghutten:
1. Betaalde berghutten. Hier betaal je om te overnachten. Je slaapt vaak in een slaapzaal, soms zijn lakens en dekens te huur en kun je een eenvoudige maaltijd eten. Reserveren kan in veel gevallen. Tijdens corona zijn de meeste van dit type hutten gesloten.
2. Onbemande berghutten. Deze berghutten zijn open en toegankelijk. Je verblijft hier gratis, maar respecteert het reglement. De staat van de hutten loopt uiteen van: oud en vervallen tot nieuw en mooi. Faciliteiten zijn verschillend, soms is er zelfs een composttoilet of een houtkachel. Reserveren is niet mogelijk. Je bent zelfvoorzienend.
3. Abri’s. Dit zijn schuil- en rustplekken voor wandelaars. Hier kun je picknicken of schuilen bij slecht weer. Kenmerkend voor een Abri is dat één kant altijd volledig open is. Het is dus een schuilhut met 3 muren. Als je een tarp bij je hebt kun je hier overnachten door een kant af te schermen. De Abri’s zijn echter niet bedoeld om te overnachten.

Let op: kijk altijd goed voor hoeveel personen een hut beschikbaar is. De onbemande berghutten zijn in sommige gevallen erg klein (3 personen max om te slapen), omdat er niet gereserveerd kan worden is het dus goed mogelijk dat een hut vol is!

De navigatie (1,5 maand vooraf)
Toen we drie hutten (met bijbehorende uitwijklocaties) gevonden hadden die aan onze eisen voldeden was de volgende stap om de route uit te stippelen. Voor deze reis hebben we een Garmin etrex 32x aangeschaft. Daarnaast kochten we een zeer gedetailleerde kaart die in de Garmin geladen kon worden. We zouden de Garmin tijdens onze reis veel gebruiken, daarom hebben we in Nederland een aantal eenvoudige routes gelopen om zo het apparaat al te leren kennen. Het voordeel van de Garmin is dat er hele goede software meegeleverd wordt: namelijk Basecamp. Met Basecamp kun je vanaf je PC of Mac de coordinaten van je route invoeren. Wij hebben de 3 hutten ingevoerd en vervolgens een route door het programma laten berekenen. Je kunt hierbij eisen opgeven en de route verslepen. Wij kozen ervoor om voornamelijk op kleine (zij)paden te lopen omdat we hierdoor de natuurbeleving vergroten. Basecamp geeft vervolgens in 3D weer hoe de route loopt, hierdoor krijg je ook visueel een goede inschatting van de hellingspercentage en het gebied, hetgeen erg fijn is omdat dit bijdraagt aan een goede voorbereiding. Wij voerden in de kaart van Basecamp ook een aantal andere zaken in, zoals: waterbronnen, uitwijklocaties en uitzichtpunten. Vervolgens is het een kwestie om de kaart van Basecamp in Garmin in te laden. Voor de zekerheid hebben wij de kaart en dagroutes ook geprint en geplastificeerd zodat we ook een ouderwetse kaart van de route bij ons hadden. Wel zo fijn om dit te gebruiken tijdens het hiken als er overlegd moest worden.

Het materiaal (1 maand vooraf)
Het is altijd lastig om goed advies te geven over het materiaal dat je meeneemt op een huttentocht. Deels is dit namelijk een kwestie van persoonlijke voorkeuren. Het is echter wel belangrijk om vooraf goed in kaart te brengen in wat voor omgeving je terecht komt en welke risico’s hierbij komen kijken. Pas je materiaal dus aan op jouw avontuur, denk hierbij aan het klimaat, overnachtingsmogelijkheden, bevoorrading opties onderweg, maar let ook op het gewicht. Je neemt te snel te veel mee wat niet direct nodig is.
Wij wisten dat we per dag ongeveer 10 a 13 kilometer zouden lopen. We wilden dus zo lichtgewicht mogelijk de route afleggen. De temperaturen overdag zou rond het vriespunt of net eronder zijn. In de nacht kan het afkoelen tot -7 of, afhankelijk hoe de wind staat, nog kouder. Het risico dat we een berghut niet zouden halen bestond daarnaast ook.

Voorop gesteld moeten wij aangeven dat wij over erg veel outdoor materiaal beschikken. Wij kamperen al jaren, door alle seizoenen heen. Dus veel nieuws hoeft er niet aangeschaft te worden. We namen in ieder geval een aantal basic’s mee:

1. Waterdichte bivakzak. Dit ter bescherming van het luchtbedje en slaapzak, maar ook om de slaapzak droog te houden voor het geval we een nacht in de buitenlucht moesten verblijven.
2. Luchtbedje met hoge isolatiewaarde. Een goed luchtbedje is belangrijk omdat je anders veel kou verliest via je rug. Omdat je plat licht druk je de isolerende luchtlaag uit jouw slaapzak, hierdoor isoleert de slaapzak bij je rug slecht. Een goed luchtbedje met een isolatiewaarde van boven de R-3.5 kan het verschil maken tussen een goede nachtrust of een gebroken nacht.
3. Warme slaapzak. Een warme slaapzak met capuchon en koord die je bij je schouders goed aan kunt trekken. Hierdoor verlies je minder warmte. Wij kozen voor een synthetische (en geen dons) slaapzak omdat we continue in een vochtige omgeving zouden verblijven.
4. Hoofdlampjes. Een goed hoofdlampje is niet perse een hoofdlampje met de meeste Lumen (sterkte). Een hoofdlampje is fijn als je in de schemering nog aan het lopen bent of je maaltijd in het donker aan het bereiden bent. Wij hebben voor dat laatste de voorkeur voor een lampje waar ook een functie voor rood licht op zit. Rood licht heeft als voordeel dat je anderen niet kan verblinden omdat het minder fel is, het verbruikt weinig batterij en je ziet verder de omgeving nog goed genoeg.
5. De garmin eTrex 32. Of een ander apparaat waarmee gemakkelijk genavigeerd kan worden. Dit is prettig wanneer routes slecht aangegeven zijn of je een alternatieve route moet lopen.
6. Militaire bidons met eetbakje. Eenvoudig, goedkoop en effectief! De bidons vullen we met water voor onderweg en de onverwoestbare eetbakjes zijn geschikt voor op het vuur of boven een gasstelletje. Ideaal om in te koken!
7. Waterfilter. Je kunt natuurlijk water ook koken boven een vuur of gasstel. Het kost echter veel brandstof. Een waterfilter is daarom erg handig! Wij gebruikten Sawyer Micro Squeeze.
8. Voldoende droge kleren. Niets is zo vervelend als het lopen in natte kleding. Neem daarom voldoende kleding mee. Beenkappen/gaiters zijn aan te bevelen om sneeuw uit je schoenen te houden. Ook blijft je broek droog. Vergeet hierbij ook niet de thermokleding en handschoenen mee te nemen!
9. Multitool. Veel hutten hebben een beperkt aantal tools waar je gebruik van mag maken. Reken er echter niet op dat alles aanwezig is en in goede staat is. Een multitool is altijd handig om bij je te hebben, of het nu is om jouw eetbakje van het vuur te halen of om een tak door te zagen. Het komt altijd van pas.
10. Gastankje. Wij brachten een aantal gastankjes mee, voor het geval dat de houtkachel niet zou trekken of gewoon niet zou werken. Ook fijn om tijdens het hiken even iets warms te kunnen drinken. Ga je tijdens een winterse periode op pad? Kies dan voor wintergas. Dit gas heeft een andere samenstelling en staat onder hogere druk, hierdoor haal je meer rendement uit je gasfles!

Eten & drinken
Het verrast je wellicht. Maar eten en drinken neemt een hoop ruimte in de tas in. Wij kozen er daarom voor om alleen droogvoer mee te nemen. Dit zijn voorverpakte etenswaren waar je – afhankelijk van het product – alleen maar kokend water bij hoeft te gieten. De smaak en de voedingswaarde variëren per product en staan wat ons betreft vaak in verhouding tot de prijs. We besloten daarom om diverse merken outdoor voedsel mee te nemen om tijdens onze reis te ervaren welke merken wel bevallen en welke niet. We hebben vooraf wel de calorieën geteld zodat we zeker wisten dat we genoeg bij ons hadden. We gingen uit van zo’n 4000 calorieën per persoon, per dag. Verdeeld over: ontbijt – snack – lunch – snack – diner – snack. Voor de avondborrel namen we iets hartigs mee in de vorm van gedroogde worsten en pinda’s. Dit zorgt voor de welkome afwisseling na het droogvoer, wat over het algemeen overigs goed smaakte. Ook namen we een aantal rvs flessen mee die we konden vullen met water. De Klean Kanteen brachten we mee zodat we die konden vullen met sneeuw, om vervolgens op het vuur te plaatsen en zo eenvoudig aan ons drinkwater konden komen. Met in ons achterhoofd dat er overal sneeuw lag en er velen beekjes zijn in de Vogezen liepen we met niet al te veel water op onze rug.

Communicatie
Mathieu, Bas en Andre zouden op vrijdag vertrekken naar de Vogezen. Via google maps en streetview was een goede locatie uitgezocht waar de auto geparkeerd kon worden. Deze locatie is doorgegeven aan de thuisblijvers, evenals de locaties en routes waar verbleven en gehiked zou gaan worden. In geval van nood zijn wij zo goed te traceren. Chiem en Chiel kwamen een dag later aan. Met hen was afgesproken waar ze de auto konden parkeren en waar we elkaar zouden ontmoeten. Dit was in een van de overnachtingslocaties. Vooraf waren de uitwijklocaties gecommuniceerd en op zaterdag waren er diverse contactmomenten om de wederzijdse voortgang te delen. Het bereik in de regio was op de meeste punten goed, daarom was het meenemen van een portofoon niet noodzakelijk. Ga je op pad in een gebied met een slecht bereik: zorg dan dat je een goede portofoon bij je hebt!

Algemene tips
+ Check de coronamaatregelen vooraf.
+ Wees niet roekeloos. In de winterse periode zijn er extra gevaren zoals lawinegevaar en onderkoeling.
+ Ga niet hiken in het donker, een ongeluk is zo gemaakt.
+ Drink voldoende, tijdens winterse hikes heb je minder de neiging om te drinken. Je verbruikt echter wel veel vocht!
+ Geniet, altijd voor de volle 100%.

Na 3 maanden voorbereiding was het tijd om te gaan! Hoe de eerste dag is verlopen lezen jullie in deel 2! Lees in de volgende blog voor nog meer tips en ervaringen!

Dit was deel 1 ‘de voorbereiding’.
Lees deel 2 ‘Dag 1 & 2’ hier.
Lees deel 3 ‘Dag 2 & 3’ hier.
Lees deel 4 ‘Dag 3 & 4’ hier.

Waardeer jij dit platform? Krijg je zin om erop uit te trekken bij het lezen van onze outdoorverhalen? Om deze digitale kampeerplaats te blijven voorzien van toffe content zijn wij opzoek naar steun. Doe – net zoals anderen – met ons mee!