De frisse buitenlucht maakt hongerig, zeker na een volle dag in de natuur. Nadat het onderkomen is opgezet is het tijd om na te denken over het avondeten. Velen koken op een gasbrandertje of op een brandbare vloeistof. Koken op vuur is niet altijd toegestaan, maar geeft wat ons betreft wel de meeste charme. Want wat is er nu mooier dan staren naar het vuur? Wil je een keer wat anders proberen en uitgebreid koken in de buitenlucht? Dan is het maken van een eigen grondoven zeker een leuke optie. We leggen het stap voor stap voor je uit, het duurt even; maar dan heb je ook wat!

De grondoven
Noem het aardoven, grondoven, putkoken of putoven, er zijn diverse termen voor ongeveer hetzelfde principe. Je maakt van materialen uit je omgeving een oven zodat je een gerecht goed kan garen. De hitte wordt geabsorbeerd door de stenen of klei.. Hierdoor worden de stenen of klei enorm heet en geven een lange tijd hitte af. Deze hitte gebruik je om te koken (en dus niet direct de vlammen van het vuur).

Stap 1 | Het grondwerk
Graaf een kuil van ongeveer 40cm diep, 40cm lang en 30¨cm breed. Deze afmetingen zijn een beetje afhankelijk van het gerecht dat je gaat maken. Hoe groot is immers je schaal die je erin gaat zetten? En neemt de schaal niet de gehele kuil in beslag? Er moet namelijk nog wat ruimte over blijven zodat de warme lucht zich straks goed kan blijven bewegen rondom de schaal. Uiteindelijk ga je als je de kuil gegraven hebt de wanden en bodem bedekken met stenen of iets dergelijks. Ook hier geldt: hoe dikker de stenen, hoe dieper je moet graven. In ons geval vonden wij in de omgeving een aantal oude dakpannen. Wat een luxe!

Stap 2 | Het binnenwerk van de oven
Nadat de kuil gegraven is gaan we de bodem bedekken met stenen of terracotta scherven. Zorg voor een goede bedekking. Hierna bedekken we alle vier de wanden van de kuil. Hoe dikker de stenen zijn hoe meer warmte ze uiteindelijk afgeven. Zorg wel dat je de diepte, lengte en breedte van de kuil hierop aanpast. Tip: als je met dakpannen werkt zoals in ons geval, laat de twee dakpannen op de breedte dan iets boven de grond uitsteken. Dit kan later van pas komen. Bewaar nog een aantal stenen of dakpannen voor het afdekken van de bovenkant van de oven. Dit doe je pas op het einde, maar het is handig om dit nu alvast klaar te leggen. * WAARSCHUWING: Gebruik geen stenen die je uit een rivier of plas raapt. Deze stenen zullen spatten als ze heet worden. Dit kan tot ernstige verwondingen leiden.

Stap 3 | De oven warm stoken
Nu de kuil gegraven is en het binnenwerk (stabiel) gelegd is kunnen we de oven warm gaan stoken. Het is hierbij van belang dat we dit geleidelijk doen. Hierdoor kan het eventuele vocht in de stenen of dakpannen langzaamaan wegtrekken en voorkom je daarnaast dat er iets spat of een binnenwand instort. De beste methode om dit te doen is om bovenop de oven een vuur te maken. We maken nadrukkelijk dus geen vuur IN de oven, maar er BOVENOP. Op deze manier zorg je voor geleidelijke stralingswarmte. Kooltjes zullen vanzelf in de oven vallen, waarna na een verloop van tijd het gehele kampvuur in de oven valt. Dit is niet erg. De bodem en wanden zijn dan voldoende opgewarmd.

Stap 4 | Koken maar!
Nadat het vuur in de oven is gevallen moet je de oven nog even goed op temperatuur laten komen. Zodra de stenen gaan gloeien, de vlammen minder worden en er een goede bodem aan kolen ligt is het tijd om te gaan koken. Dit kan wel een uur duren, dus wees geduldig. Als de oven ‘er klaar voor is’ is het tijd om je gerecht erin te zetten. Een schaal of wegwerp aluminium bakje pak je rondom goed in met aluminiumfolie. Als het gerecht er eenmaal instaat is het wachten geblazen. Gemiddeld is het gerecht gaar tussen de 15 min en 45 min. Dit blijft een beetje koffiedik kijken omdat een temperatuurmeter ontbreekt en dit afhankelijk is van diverse factoren, zoals het gerecht wat gemaakt is en de temperatuur van de oven. Vergeet niet de oven af te dekken zodat de hitte goed in de oven blijft. TIP: Als de oven afgedekt is dan is het nog goed mogelijk om te koken op het deksel van de oven. Het warm houden van een side dish of drank is prima te doen.

Stap 5 | Geniet van je maaltijd en gebruik de oven creatief
Nadat je af en toe gecheckt hebt of je gerecht gaar is, is het nu tijd om te gaan eten! Pas bij het eruit halen goed op dat je de zijkanten van de grondoven niet raakt. Die zijn nu echt loeiheet. Geniet van je maaltijd!
Je kunt nu twee dingen doen: je maakt een nieuw gerecht in de oven waarbij je eerst zorgt voor nieuwe kolen. Dit doe je door wat kleine droge takken in de oven te leggen. Het vuur zal vanzelf gaan branden, een blaaspijp kan het proces versnellen. Nadat je nieuwe kolen hebt is het tijd om de oven af te dekken. Wij hebben de oven goed opgestookt omdat het laat in de avond was en we voldoende gegeten hadden. De twee dakpannen die we eerder gebruikten hebben we nu tegen de zijde aangezet die het verst van ons afstaat. Door deze opstelling creëer je een reflector waardoor je bij koude avonden extra profijt hebt van het vuur. Het voordeel van deze constructie is dat het vuur niet goed zichtbaar is, maar dat warmte wel degelijk reflecteert.

In de nacht leggen wij een van de dakpannen over de twee uitstaande dakpannen heen. Een heus ‘dakje’ hebben we gemaakt. We gooien in de put een aantal dikke houtblokken zodat het vuur de nacht doorkomt. De volgende ochtend is alles nog heet en hebben we voldoende kolen om te koken. Het dakje reflecteert de warmte richting onze maaltijd, dat maakt koken sneller. Het zorgt er ook voor dat regen geen impact heeft op ons vuur. Creatief omgaan met de materialen dus!

Belangrijke info:
1. Maak nooit een ondergrondse oven als je je begeeft op veengronden. Een ondergrondse (moeilijk blusbare) veenbrand is een reëel risico.
2. Controleer vooraf of graven (in juridische zin graven en spitten) is toegestaan. Als dit niet het geval is dan riskeer je een boete van 140 euro.
3. Gebruik nooit stenen die direct uit het water gehaald zijn. Het risico dat deze stenen spatten en je verwonden bestaat.
4. Leave no trace. Laat alles weer achter zoals je het in eerste instantie hebt aangetroffen.

Waardeer jij dit platform? Krijg je zin om erop uit te trekken bij het lezen van onze outdoorverhalen? Om deze digitale kampeerplaats te blijven voorzien van toffe content zijn wij opzoek naar steun. Doe – net zoals anderen – met ons mee!